آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که چرا بدن شما گاهی بی‌حس و بی‌انرژی به نظر می‌رسد؟ یا چرا برخی روزها حس گرما یا سرما شدیدتری دارید؟ همه این‌ها ممکن است به عملکرد غده تیروئید شما مربوط باشد. غده‌ای کوچک اما بسیار حیاتی در گردن که با تولید هورمون‌هایی مانند T3 و T4، نقش کلیدی در تنظیم متابولیسم و انرژی بدن دارد. اما در این مطلب در وب سایت نیدل تیم به سوالاتی مانند هورمون T3 چیست؟ میزان نرمال آن چقدر است؟ کاهش یا افزایش آن چه تاثیراتی دارد؟ و سوالات دیگری از این قبیل پاسخ خواهیم داد.
مقاله مرتبط: آزمایش ادرار (U/A)|تفسیر کامل آزمایش U/A (Urinalysis)
تری یدوتیرونین (T3) چیست؟
تری یدوتیرونین که با نام T3 نیز شناخته می شود، یکی از دو هورمون اصلی است که غده تیروئید شما در جریان خون ترشح می کند.شاید برای شما سوال پیش بیاید که تیروئید چیست؟ غده تیروئید یک غده کوچک و پروانه‌ای شکل است که در جلوی گردن قرار دارد. این غده هورمون‌های تیروئید (T3 و T4) را تولید می‌کند که نقش حیاتی در تنظیم متابولیسم بدن، کنترل دمای بدن، رشد و انرژی دارند. تغییرات در عملکرد تیروئید می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند کم‌کاری تیروئید (هیپوتیروئیدی) یا پرکاری تیروئید (هیپرتیروئیدی) شود که بر سلامت عمومی فرد تأثیر می‌گذارد. عملکرد درست تیروئید برای حفظ تعادل بدن ضروری است.
تیروئید شما همچنین تیروکسین تولید می کند که به نام های T4 و تترایدوتیرونین نیز شناخته می شود. T4 و T3 با هم کار می کنند و معمولاً به آنها “هورمون تیروئید” می گویند. بیشتر T3 (تقریبا 80٪) در خون شما ناشی از تبدیل T4 به T3 در خارج از غده تیروئید است. بقیه T3 در جریان خون شما توسط غده تیروئید تولید می شود.
T3 شکل فعال هورمون تیروئید است، به این معنی که بر سلول های بدن شما تأثیر می گذارد، در حالی که T4 شکل غیر فعال هورمون تیروئید است. کبد و کلیه شما بیشتر T4 را که تیروئید آزاد می کند به T3 تبدیل می کند.
T4 و T3 با هم نقش حیاتی در تنظیم بدن شما دارند:
- رشد مغز
- عملکرد قلب و گوارش
- کنترل عضلات
- نگهداری استخوان
- نرخ متابولیک (سرعتی که بدن شما غذایی که می خورید را به انرژی تبدیل می کند).
نتایج غیرطبیعی آزمایش T3 به چه معناست؟
نتایج آزمایش T3 می‌توانند نشان‌دهنده مشکلاتی در عملکرد غده تیروئید باشند. در صورتی که نتایج آزمایش خارج از محدوده طبیعی باشد، ممکن است نشانه‌ای از اختلالات تیروئید باشد.
سطح هورمون T3 بالا
اگر میزان T3 در خون بالاتر از حد طبیعی باشد و شما باردار نباشید و سابقه داشتن بیماری کبدی را نیز نداشته باشید، این افزایش هورمون T3 می تواند ناشی از بیماری های تیروئیدی باشد:
- بیماری گریوز
- پرکاری تیروئید
- تیروئیدیت بدون درد (خاموش)
- گواتر گره‌ای سمی
- فلج دوره‌ای تیروتوکسیک
سطح بالای T۳ همچنین ممکن است نشان‌دهنده سطح بالای پروتئین در خون باشد. در موارد نادر، این سطوح بالا می‌تواند نشان‌دهنده سرطان تیروئید یا تیروتوکسیکوز باشد.
سطح هورمون T3 پایین
سطح پایین غیرطبیعی هورمون T3 می‌تواند نشان‌دهنده کم‌کاری تیروئید یا وضعیت‌هایی مانند گرسنگی شدید باشد. همچنین، این کاهش ممکن است نشان‌دهنده وجود یک بیماری مزمن یا طولانی‌مدت باشد، چرا که سطح T3 در زمان بیماری کاهش می‌یابد. در صورتی که فرد به حدی بیمار باشد که نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشد، معمولاً سطح T3 او پایین خواهد بود.
این یکی از دلایلی است که پزشکان به‌طور معمول تنها به آزمایش T3 اکتفا نمی‌کنند. آنها اغلب این تست را با آزمایش‌های دیگری مانند T4 و TSH ترکیب می‌کنند تا تصویری جامع‌تر از عملکرد تیروئید و وضعیت هورمونی بدن به‌دست آورند.
مقاله مرتبط: PT و PTT چیست؟تفسیر کامل PT-PTT در آزمایش خون
تفسیر آزمایش T3
نتیجه تست تی ۳ کلی (Total) یا تی ۳ آزاد (Free) نشان می‌دهد که آیا سطح T۳ شما در محدوده مرجع، زیر نرمال یا بالاتر از حد معمول است.
محدوده نرمال هورمون تری یدوتیرونین یا T۳:
- مقدار طبیعی T۳ آزاد: ۲ تا ۴ pg/ml
- مقدار طبیعی T۳ کل: ۸۰ تا ۲۰۰ ng/dL
محدوده مرجع این تست ممکن است در هر آزمایشگاه کمی متفاوت باشد.
| TSH | T۴ آزاد | T۳ آزاد یا کلی | عملکرد تیروئید |
| طبیعی | طبیعی | طبیعی | عملکرد طبیعی تیروئید |
| بالا | طبیعی | طبیعی | کم کاری تیروئید تحت بالینی |
| بالا | کم | معمولی یا کم | کم کاری تیروئید اولیه مربوط به غده تیروئید |
| کم یا غیرقابل تشخیص | طبیعی | طبیعی | پرکاری تیروئید بالینی |
| کم | بالا | بالا | پرکاری تیروئید اولیه مربوط به غده تیروئید |
| کم | کم | کم یا معمولی | کم کاری تیروئید ثانویه مربوط به غده هیپوفیز |
| معمولی یا زیاد | بالا | بالا | پرکاری تیروئید ثانویه مربوط به غده هیپوفیز |
Cleveland Clinic درباره تست T3 می گوید:
دیدن نتیجه آزمایش هورمون تیروئید غیرطبیعی می تواند برای هر کسی استرس زا باشد.ولی بدانید که بیماری های تیروئید تا حدودی شایع و قابل درمان هستند که پزشک مربوطه به شما اطلاع می دهد که آیا نیاز به انجام آزمایشات بیشتر برای تعیین علت سطح غیر طبیعی T3 دارید یا نه.
در چه صورتی نیاز به انجام آزمایش تیروئید دارم؟
در صورت دارا بودن علائم زیر ممکن است که شما به انجام آزمایش T3 نیاز داشته باشید تا از عملکرد تیروئید خود اطلاع یابید:
- ریزش مو
- مشکل خواب
- ضعف و خستگی
- افزایش اشتها
- افزایش تعریق
- بی نظمی قاعدگی
- مشکلات تمرکز
- حرکات مکرر روده
- بی‌خوابی
- لرزش دست
- پوست خشک یا پف کرده
- اضطراب و عصبی بودن
- تغییر وزن، معمولاً کاهش وزن
- لرزش در دستان
- افزایش ضربان قلب
- خشکی، تحریک، پف یا برآمدگی چشم
- تحمل کم در برابر گرما و سرما
خطرات احتمالی تست T3
آزمایش T3 عموماً ایمن است و عوارض جانبی جدی ندارد. با این حال، در برخی موارد ممکن است مشکلاتی مانند خونریزی یا کبودی در محل خون‌گیری رخ دهد. همچنین، اگر مراقبت‌های بهداشتی در زمان خون‌گیری رعایت نشود، احتمال بروز عفونت نیز وجود دارد.
روش انجام آزمایش T3
آزمایش T3 به‌طور معمول از طریق یک نمونه خون انجام می‌شود. برای این کار، یک سوزن به رگ شما وارد می‌شود و نمونه‌ای از خون شما گرفته می‌شود. سپس این نمونه به آزمایشگاه ارسال می‌شود تا میزان T3 موجود در خون شما اندازه‌گیری شود.
این آزمایش یک فرآیند ساده و بی‌خطر است و معمولاً در مدت زمان کمی انجام می‌شود.
آمادگی لازم برای انجام تست T3
برای انجام آزمایش T3 معمولاً نیاز به آمادگی خاصی نیست، اما رعایت برخی نکات می‌تواند به دقت نتایج کمک کند:
- قطع مصرف داروهای خاص: داروهایی مانند استروئیدها یا هورمون‌های تیروئیدی ممکن است نتایج را تحت تأثیر قرار دهند. پزشک ممکن است به شما توصیه کند قبل از انجام آزمایش مصرف این داروها را متوقف کنید.
- زمان آزمایش: ممکن است پزشک از شما بخواهد که آزمایش را در ساعت خاصی از روز انجام دهید، چرا که سطح T3 در طول روز تغییر می‌کند.
اگر نتیجه آزمایش T3 (تری یدوتیرونین) کم یا زیاد باشد، باید نگران باشم؟
نتایج آزمایش T3 معمولاً دقیق هستند. با این حال، برخی از عوامل ممکن است با نتایج تداخل داشته باشند، از جمله برخی داروها یا مکمل ها و بارداری. که پزشک متخصص شما این عوامل را هنگام تفسیر آزمایشات شما در نظر می گیرد.
سخن پایانی
آزمایش هورمون T3 یک ابزار بسیار مفید برای تشخیص اختلالات تیروئید و ارزیابی وضعیت متابولیسم بدن است. با اندازه‌گیری دقیق این هورمون، پزشکان قادر خواهند بود تشخیص های صحیح تری برای درمان اختلالات تیروئید داشته باشند. بنابراین، این آزمایش می‌تواند در پیشگیری و درمان مشکلات تیروئیدی نقش حیاتی داشته باشد و به بهبود کیفیت زندگی افراد کمک کند.
خواندنی مفید:
تفسیر آزمایش TG یا تری گلیسیرید| Triglycerides در آزمایش خون
تزریق داخل جلدی چیست؟آموزش+ویدئو|عکس